KỸ THUẬT TRỒNG CÂY MÍT NĂNG SUẤT CAO

Cách chăm sóc cây mít cho năng suất cao nhất, có thể áp dụng cho các giống mít phổ biến.

KỸ THUẬT TRỒNG CÂY MÍT NĂNG SUẤT CAO

TỔNG QUAN VỀ CÂY MÍT

*Mít có tên khoa học là Artocarpus heterophyllus, thuộc họ dâu tằm Moraceae. Mọc phổ biến ở các quốc gia nằm trong đới khí hậu nhiệt đới như Việt Nam, Thái Lan, Indonesia, Brasil, Băng-la-đét… Được cho là có xuất xứ ban đầu từ Ấn Độ.

*Mít phát triển dạng cây gỗ lớn, chiều cao lên đến 15m, đường kính thân có thể đạt từ 1-1,2m. Ngoài thu hoạch quả thì gỗ mít cũng rất có giá trị. Tùy theo giống mà trái mít có kích thước khác nhau, nhưng hầu hết đều có hình bầu dục, chiều dài từ 30-70cm, vỏ ngoài có nhiều gai nhọn, màu xanh, khi chín có thể chuyển sang màu hơi nâu hoặc vàng. Bên trong có nhiều múi màu vàng, vị ngọt đậm, có mùi thơm đặc trưng rất hấp dẫn.

*Mít có thể sử dụng tươi hoặc chế biến thành mít sấy, thị trường tiêu thụ rộng, có giá trị kinh tế cao. Rất phù hợp để bà con phát triển cho mục đích làm kinh tế. Riêng ở Việt Nam, cây mít thích nghi với hầu hết các vùng miền, rất dễ trồng, sinh trưởng mạnh, tuy nhiên cần phải đặc biệt chú ý đến khâu chăm sóc để quả thu hoạch có giá trị cao.

*Chọn giống mít để trồng:

Hiện nay có rất nhiều giống mít, mỗi giống lại có ưu điểm riêng. Nhưng nhìn chung kỹ thuật trồng và chăm sóc tương đồng như nhau. Có thể kể đến một số giống mít mà thị trường ưa chuộng như sau

• Mít thái lá bàng
• Mít thái siêu sớm (mít thái changai)
• Mít tố nữ
• Mít ruột đỏ
• Mít không hạt
• Mít nghệ cao sản
• Mít trái dài malaysia

_Hiện nay có nhiều phương pháp để nhân giống cây mít, tuy nhiên phương pháp ghép là tối ưu nhất, giữ được đặc tính cây mẹ, cây khỏe mạnh, lâu cỗi, thời gian thu hoạch nhanh và ổn định. Các phương pháp khác như ươm hạt hoặc chiết cành, thường cho giống kém chất lượng, chi phí cao… không phù hợp với nhu cầu thực tế

*Khoảng cách và mật độ trồng mít:

• Trồng dày: Khoảng cách 5m x 6m (cây cách cây 5m, hàng cách hàng 6m). Mật độ: 300 cây/ha
• Trồng thưa: Khoảng cách 6m x 7m (cây cách cây 6m, hàng cách hàng 7m). Mật độ: 210 cây/ha
• Đất tốt nên trồng thưa, đất cằn xấu nên trồng dày, hiện nay đối với các giống mít cho thu hoạch sớm như mít thái changai, có thể trồng với mật độ gấp đôi, đến năm thứ 5 – thứ 6 khi cây giao tán thì tỉa thưa đi 1 nửa. Như vậy sẽ tận dụng được tối đa diện tích đất canh tác

*Chuẩn bị đất trồng mít:

Mít có thể trồng ở vùng đồng bằng hoặc vùng cao như Tây Nguyên. Nhìn chung đất phải đủ dinh dưỡng, pH trung tính, không nhiễm phèn, có khả năng thoát nước tốt, tầng canh tác từ 1-2m.

*Cách xuống giống và thời điểm trồng mít:

Mít có thể trồng quanh năm, miễn là đáp ứng được việc tưới nước, giữ ẩm và che mát trong thời gian đầu. Nếu không có thể chọn thời điểm đầu mùa mưa là thích hợp nhất (tháng 5-7 dương lịch).

• Khi trồng dùng cuốc xẻng, khơi 1 lỗ tại vị trí trồng cây, lớn hơn bầu ươm 1 chút. Dùng kéo cắt lớp nilon đáy bầu ươm, cắt phần rễ đuôi chuột (rễ cọc bị xoắn lại). Đặt cây giống mít vào lỗ, nén nhẹ đất xung quanh đồng thời rút phần nilon còn lại ra khỏi bầu. Việc này cần tiến hành nhẹ nhàng, cẩn thận, tránh làm vỡ bầu.
• Nên trồng hơi cao hơn mặt đất xung quanh, vun nhẹ phần gốc để tránh đọng nước
• Sau khi trồng nên tưới nước ngay, để làm chặt đất và giúp cây không bị sốc khi ra môi trường mới
• Những cây có phần chồi cao, cần cắm cọc cố định, tránh gió làm gãy đổ
• Nếu trồng vào thời điểm mùa khô, cần có các biện pháp phủ gốc, che nắng thích hợp

*Kỹ thuật chăm sóc cây mít:

• Tuới nước: Sau khi trồng cần thường xuyên giữ ẩm cho cây con, có thể tưới 2-3 ngày/lần, về sau giảm còn 5-7 ngày/lần. Từ năm thứ 2 trở đi chỉ tưới khi gặp khô hạn kéo dài hoặc khi bón phân cho cây. Mùa khô có thể kết hợp tủ gốc giữ ẩm bằng các vật liệu có sẵn như: rơm rạ, cỏ khô, trấu, xác bèo… Mít là cây chịu úng kém, mùa mưa cần thực hiện các biện pháp khơi rãnh, điều tiết nước, vun gốc để tránh ngập úng.
• Làm cỏ: Thời gian 1-2 năm đầu, cây còn nhỏ, cần thường xuyên làm cỏ, ít nhất 4 lần/năm. Hạn chế để cây bị cỏ dại cạnh tranh dinh dưỡng, ánh sáng. Từ năm thứ 3-4 trở đi, làm cỏ xung quanh gốc, giúp phần gốc thông thoáng, hạn chế sâu bệnh, cỏ giữa hàng chỉ cần làm khi thực sự cần thiết. Ưu tiên các biện pháp cày xới, phát cỏ bằng máy. Hạn chế tối đa việc sử dụng thuốc cỏ tràn lan
• Cắt tỉa cành tạo tán: Bắt đầu tiến hành khi cây đạt chiều cao 1m trở lên, nên nuôi tán theo hướng tỏa đều quanh gốc, bao gồm 1 thân chính và cành cấp 1 chia thành tầng, mỗi tầng cách nhau 50cm-60cm, gồm 5-6 cành cấp 1. Mỗi năm rong tỉa cành ít nhất 2 lần, một lần sau vụ thu hoạch và 1 lần đầu mùa mưa. Khi rong tỉa nên loại bỏ các chồi thân mọc song song với thân chính, các cành cấp 2 còi cọc, cành sâu bệnh… Tầng cành đầu tiên nên cách mặt đất khoảng 50cm.

*Bón phân cho cây mít:

• Bón lót: Như đã trình bày ở phần chuẩn bị đất
• Bón thúc: Trong năm đầu tiên, cần bón thúc cho cây bằng phân đạm xanh, phân NPK tỷ lệ N,P cao. Mỗi tháng thúc 1 lần, mỗi lần 50g phân pha loãng tưới gốc.
• Phân trung vi lượng: Mỗi năm bổ sung 2 lần, đầu và cuối mùa mưa. Có thể phun qua lá hoặc đổ gốc tùy theo hướng dẫn in trên bao bì

*Phòng trừ sâu bệnh cho cây mít:

• Bệnh thối gốc, thối thân, xì mủ: Do nấm Phytophthora gây nên, thường xuất hiện ở những vườn mít rậm rạp, độ ẩm cao. Bệnh thường xuất hiện thành mảng lớn, thâm đen, có chảy dịch, phần mạch gỗ hư hỏng nặng, lá bên trên thường vàng rụng, chết dần, bệnh thường khó chữa trị, chủ yếu phòng trừ bằng cách sử dụng phân hữu cơ hoai mục, bổ sung nấm đối kháng Trichoderma, dọn vườn tược thông thoáng, phun các loại thuốc trị nấm định kỳ (Anvil, Ridomil, Aliette…)
• Bệnh thối nhũn: Tác nhân do nấm Pythium, Rizoctonia solani hoặc Sclerotium gây ra. Thường xuất hiện trong giai đoạn cây con, hoặc trên chồi non, có tốc độ lây lan nhanh, thường gặp vào mùa mưa, bệnh làm cho cây suy kiệt và chết, vết bệnh thường xuất hiện tại phần chồi non, nhìn như cây bị nhúng nước sôi. Phòng trừ bằng cách phun thuốc trị nấm Anvil, Ridomil, Aliette… tạo môi trường thông thoáng, tránh ẩm thấp, đọng nước
• Sâu đục thân, đục cành: Do một loại côn trùng có tên Margronia, con trưởng thành đẻ trứng trên lá non, trái non, sau đó nở thành ấu trùng đục vào thân cành, có thể phòng trừ bằng cách xịt các loại thuốc trừ sâu (Cyperan 5 EC, 10 EC, Decis 2,5EC, Bian 40-50 EC, Basudin 50 EC…) vào giai đoạn cây ra lá non, đặc biệt là đầu mùa mưa
• Các loại côn trùng đục quả (sâu, ruồi, ngài…): Thường đẻ trứng và tấn công trên phần quả, làm quả bị dị dạng, thối nhũn hoặc đen sơ đen múi bên trong. Gây giảm năng suất, giảm giá trị thương phẩm, thiệt hại nặng về kinh tế. Cách phòng trừ: Nên dùng các loại bẫy treo trên cây kết hợp với dùng túi bọc trái. Hạn chế sử dụng thuốc trừ sâu, vì có thể gây tồn dư độc tố ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng
• Các loại rệp sáp, rầy chích hút: Thường gây hại trên đọt non, trái non. Làm chồi và trái bị dị dạng, rụng non, giảm sức sinh trưởng cũng như năng suất. Nên sử dụng các thuốc trừ sâu khi thấy rầy rệp xuất hiện nhiều: Bassan 50 EC, Supracide 40 EC, Basudin 50 EC…

Bọc trái mít giúp hạn chế các loại côn trùng hại quả

*Thu hoạch và bảo quản mít:

• Thu hoạch khi trái già chuyển màu, lá cuống chuyển sang màu vàng. Vỗ vào vỏ nghe tiếng phát ra trầm ấm đặc trưng. Nên chủ động thu hoạch khi trái già, không nên để chín hẳn mới thu hoạch, gây khó khăn trong quá trình vận chuyển
• Quả sau khi hái thường chín sau 3-5 ngày, do đó cần chuyển ngay đến nơi tiêu thụ
• Mít có thể chế biến thành mít sấy hoặc dùng tươi.